Back اوسوالد ڤون نيل بريونينج ARZ Oswald von Nell-Breuning German Oswald von Nell-Breuning English Oswald von Nell-Breuning French Oswald von Nell-Breuning Dutch Oswald von Nell-Breuning NB Oswald von Nell-Breuning Polish Oswald von Nell-Breuning Portuguese
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Oswald von Nell-Breuning (Trier, 8 maart 1890 - Frankfurt, 21 augustus 1991) waor 'ne Duutsje jezuïet, theoloog, filosoof en econoom. E gèldt es nestor van de sociaal lieër van de rooms-katholieke Kèrk.
In 1911 waoërt Von Nell-Breuning jezuïet en begint zie noviciaat in 's-Heerenberg. Z'n sjtudie filosofie nèmt e in 't zelfde jaor óp in Valkeberg.[1] Nao de sjtudie deet e van 1915 bies 1916 dèns in 't lazaret tiedens d'r Örsjte Waeltkreeg. Tösje 1916 en 1919 sjtudeert e pastoraaltheologie in 't Oosteriekse Feldkirch en in Innsbruck.
Tieën jaor nao z'n intraeje bie de jezuïete waoërt e töt rooms-katholiek preester gewiejd. Saer ziene sjtudietied genaoëte de economie en de sociaal verhoudinge in de maatsjappiej zieng belangsjtelling. In Münster promoveerde e óp de moraal van de (aandele)beursj. Kórte tied later, in 1928, waoërt e hoeëglieërer moraaltheologie, canoniek rech en maatsjappiejwetensjappe an de filosofisch-theologische hoeëgsjoeël in Frankfurt.
Von Nell-Breuning is bekènd waoëre es nestor van de katholieke sociaal lieër. E haat 'ne sjtaempel gedrukt óp 't 1931 versjaene pauselek roondschrijven Quadragesimo Anno van Pius XI, bedoeld es vervolg óp de encycliek Rerum Novarum oet 1891. Rerum Novarum wert besjoewd es de groondwèt van de Christeleke Vakbondbewaeging. In Nederland how e mèt name contact mèt aalmoezenier Henri Poels, dae d'r zich industrialiserende Limburgse miensjtrieëk katholiek moes zieë te haowe. In de jaore 20 van d'r 20e ieëw, es Von Nell in Dusseldörp verblieft, nèmt e deel an de discussies in de Augustinusvereniging, 'n club van Zuid-Limburgse gèseleke die zich d'r kóp broke över de gevolge van industrialisering, immigratie en secularisatie.
Dör de väöroetsjtraevende houding van Oswald von Nell liegke de nationaal-socialiste 'm vanaaf 1936 e publicatie- en sjpraeëkverbod óp. Nao d'r kreeg oefent e groeëte invloed oet óp de discussies över de vakbewaeging, medezeggensjap väör werknömers en andere sociaal oonderwerpe. E deet dit binne de christendemocratische CDU es ooch binne de sociaaldemocratische SPD.
Zieng bilbiografie ömvat ruum 1800 publicaties.